Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego „Białobrzegi”
serdecznie zaprasza na

MSZĘ ŚWIĘTĄ

odprawioną w intencji

BIAŁOBRZESKICH NIEZŁOMNYCH

1 MARCA 2019 ROKU GODZ. 18.00

Kościół Parafialny p.w. Miłosierdzia Bożego
Krosno-Białobrzegi

Po Mszy Świętej recytacja poezji patriotycznej w wykonaniu Mariusza Marczyka


ZAPRASZAMY

do Kościoła Parafialnego pw. Miłosierdzia Bożego w Białobrzegach

na Mszę Świętą w intencji

75 rocznicy śmierci ppor. AK Mariana Szuby
ps. „Brzozowski”, „Górski”

26 lutego 2019 r. godz. 18.00

ur. 25 marca 1913 r. w Białobrzegach, syn Piotra i Heleny (z d. Kwaciszewska)

Absolwent krośnieńskiego gimnazjum z 1932 r. Służbę wojskową odbył w latach 1932-1933 w Szkole Podchorążych w Zambrowie, uzyskując stopień plutonowego podchorążego. Po powrocie z wojska włączył się w pracę społeczną na terenie Białobrzegów, m.in. w chórze i zespole teatralnym. Pełnił też funkcję komendanta Związku Strzeleckiego w Białobrzegach.

Od 1934-1936 r. Marian Szuba podjął pracę w starostwie w Jarosławiu, a następnie starostwie w Krośnie w referacie wojskowym, aż do wybuchu II wojny światowej. W tym okresie podjął również zaoczne studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim. W pierwszych dniach września 1939 roku uczestniczył w wywiezieniu dokumentów i pieczęci do Równego na Kresy. W ten sposób uratowano ważne dokumenty przed przejęciem przez Niemców. Po wkroczeniu sowietów na ziemie Wschodniej Polski podjął się przedostania do Równego, odzyskania najważniejszych pieczęci i dokumentów i przywiezienia ich do Krosna. Mimo ogromnego ryzyka i wielu niebezpieczeństw dotarł na miejsce i wrócił wykonując to niebezpieczne zadanie. Dla ruchu oporu odzyskanie tak ważnych dokumentów i pieczęci było niezwykle ważne, można ich było użyć do podrabiania potrzebnych dokumentów w działalności konspiracyjnej.

Działalność konspiracyjna i walka z okupantem.

Do konspiracji przystąpił od początku zawiązania się w Krośnie Tajnej Organizacji Wojskowej, następnie do krośnieńskiego ośrodka Kedywu „Olgierd”. Był łącznikiem pomiędzy komórkami Kedywu w Krakowie i różnymi miastami Podkarpacia. Prowadził wywiad dotyczący więzień w Jaśle, Gorlicach oraz obozu w Szebniach. Jako żołnierz AK w czasie okupacji brał udział w wielu akcjach zbrojnych i dywersyjnych.

Jedną z takich akcji, w nocy 31 maja na 1 czerwca 1943 r. było zniszczenie stacji transformatorowej zasilającej fabrykę silników lotniczych Flugmotorenwerke w Staroniwie pod Rzeszowem. Akcja się powiodła bez strat w ludziach. Podobne akcje były planowane jeszcze w Krośnie i w Sanoku. Jednak w rezultacie wyjątkowo krwawego odwetu i represji wobec polskiej ludności cywilnej — wszak Niemcy rozstrzelali 44 mieszkańców Staroniwy — odstąpiono od realizacji kolejnych tego typu zadań. Inną akcją z udziałem M. Szuby było 2 października 1943 r. zdobycie broni w dworze w Bratkówce. Przy tej akcji nie zachowano należytych środków ostrożności przeprowadzając ją w obecności pracujących tam miejscowych mieszkańców.

Śmierć i ekshumacje.

26 lutego 1944 r., jadąc rowerem do Wojkówki, został rozpoznany w Bratkówce przez konfidenta gestapo — Szarka. Ten powiadomił Niemców. Szuba usiłował zmylić pościg lecz jedna z kul okazała się dla niego śmiertelna. Został pochowany na miejscu zastrzelenia nad brzegiem Wisłoka. Nocą koledzy — żołnierze AK z Przybówki przenieśli ciało na cmentarz w Łączkach Jagiellońskich. W drugą rocznicę śmierci 26 lutego 1946 r. został ekshumowany na cmentarz Komunalny w Krośnie. Kondukt żałobny z Łączek Jagiellońskich przez Turaszówkę do Krosna prowadził ks. Stanisław Decowski z Polanki. Ten powtórny pogrzeb stał się wielką patriotyczną manifestacją. Od 2000 roku drużyna OSP w Bratkówce na swojego patrona przyjęła Mariana Szubę.

Pozostałe zaplanowane uroczystości w Krośnie. Zachęcamy do wzięcia udziału w obchodach.

Autor fot. Mikołaj Sprudin / zbiory Ośrodka KARTA
Dowództwo 5. Brygady Wileńskiej Armii Krajowej w marszu. Na czele major Zygmunt Szendzielarz pseudonim „Łupaszka”.